•
Yaşlanma,
intra uterin hayatta başlayıp,
ölüme kadar devam eden bir süreçtir.
•
Yaşlanma,
organizmanın molekül, hücre,
doku, organ ve sistem düzeyinde değişerek o tür için beklenen ömür süresinin
sonuna doğru gelme sürecidir.
Türkiye'de yaşlı nüfus oranı 2022 yılında yüzde
9,7'ye yükseldi. 65 yaş üstü nüfus sayısı son 5 yılda yüzde 24 artarken,
TÜİK'in son verilerine göre yaşlı nüfusun yüzde 44,3'ünü erkekler, yüzde
55,7'sini kadın oluşturuyor.
•
Yaşlılarda
kronik hastalık prevalansı fazladır. Multimorbidite ile birlikte çoklu ilaç
kullanımına bağlı olarak olumsuz ilaç etkileşimleri ve yan etkileri nedeni ile
hastane yatışları artmaktadır.
•
Yaşlıda
ilaç kullanımında hemşirenin sorumlulukları-I
•
• İlaç
uygulaması sırasında, Yaşlılığa özel durumlara uygun girişimde bulunmak,
•
• İlaç
uygulaması sonrasında gelişebilecek yan etki ve komplikasyonları erken dönemde
fark etmek,
•
• Yaşlı
bireyin taburculuk sonrası ilaçlara uyumunu sağlamak için uygun hemşirelik
müdahalelerini yapmak,
•
• İlaç
uygulamasına başlamadan önce prospektüs okunmalı ve gerektiğinde farmakolog
danışmanlığı alınmalı,
•
Hemşirenin Sorumlulukları-II
•
Yaşlılarda
aspirasyon riski yüksek olduğu için, oral ilaçlar verilirken yaşlıların oturur
pozisyonda olmasına dikkat edilmeli
•
•
İntramusküler ve subkutan enjeksiyonlar tercih edilmemeli
•
•
Yaşlanmayla birlikte ağız mukozasındaki duyarlılık azaldığı için ilaç damağa ya
da dişetine yapışabilir. Bu nedenle ilacın yutulduğundan emin olunmalı,
•
Hemşirenin Sorumlulukları-III
•
•
İntravenöz enjeksiyon yapıldıktan sonra ilaç yan etkileri daha çabuk
gelişebileceği için, yan etki belirtileri yönünden yaşlı birey gözlenmeli,
•
Sıvı
tedavisi uygulanırken yaşlı bireye özgü değişiklikler göz önünde bulundurulmalı
(Sıvı tedavisine bağlı komplikasyonlar sonucunda hastanede kalma süresini
artmakta, tedaviye yeni ilaçlar eklenebilmektedir),
•
Yaşlı
bireyde kardiyak ve renal fonksiyonlar azaldığı için intravenöz mayi tedavisi
uygularken dikkatli olunmalı, dehidratasyon ve sıvı yüklenmesine yönelik
saatlik sıvı izlemi yapılmalı,
•
Hemşirenin Sorumlulukları-IV
•
Yaşlının
bilinç durumu her gün değerlendirilmeli (ilaçların yan etkilerinin erken
dönemde belirlenmesi açısından gereklidir),
•
İlaç-besin
etkileşimleri açısından, ilaçlar yemek saatleri göz önünde bulundurularak
ayarlanmalı
•
İlaç
saatleri, ilaç-ilaç etkileşimleri açısında düzenlenmeli,
•
Yaşlıda
kullanımı riskli olan ilaçlar verildiği zaman ilaç intoksikasyonu belirtileri
izlenmeli.